ថ្នាំដែលអាចធ្វើអោយឡើងទម្ងន់
ការសម្រកទម្ងន់ ឬការថែរក្សាទម្ងន់អោយនៅមានសុខភាព ល្អអាចក្លាយទៅជាសមរភូមមួយសម្រាប់អ្នកជំងឺជាច្រើននាក់។ ថ្នាំមួយចំនួនដែលគេតែងជួបប្រទះជាញឹកញាប់ និងអាចនាំអោយឡើងទម្ងន់បាននោះច្រើនតែជាថ្នាំចេញវេជ្ជបញ្ជាពីគ្រូពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាលបញ្ហាផ្លូវចិត្ត, ជំងឺទឹកនោមផ្អែម, បញ្ចុះសម្ពាធឈាម និងប្រកាច់ជាដើម។ ខណៈពេលដែលថ្នាំមួយចំនួនទំនងជាធ្វើអោយឡើងទម្ងន់ខុសពីធម្មតានោះ ក៏មិនមែនមានន័យថាអ្នកជំងឺទាំងអស់ដែលឡើងទម្ងន់នោះកើតឡើងដោយសារតែថ្នាំផលរំខានរបស់ថ្នាំទាំងអស់ដែរ។
ខាងក្រោមនេះគឺជាថ្នាំដែលគេគិតថាអាចធ្វើអោយឡើងទម្ងន់បាន៖
ថ្នាំប្រឆាំងការបាក់ទឹកចិត្ត
ថ្នាំប្រឆាំងការបាក់ទឹកចិត្តដ៏ចាស់ជាងគេ និងមានឈ្មោះថា Tricyclic Antidepressants (TCAs) គឺជាមេនាំរឿងក្នុងការបង្កើនចំណង់អាហារ និងឡើងទម្ងន់។ ឧទាហរណ៍ដូចជា Amitriptyline (Elavil) និង Nortriptyline (Pamelor)។ TCAs មានឥទ្ធិពលទៅលើសារធាតុចម្លងសរសៃប្រសាទក្នុងខួរក្បាល និងធ្វើអោយមានសកម្មភាព Antihistamin ដែលជាហេតុញ៉ាំកាន់តែច្រើន។
ថ្នាំប្រឆាំងនឹងអាឡែហ្ស៊ី
ថ្នាំប្រឆាំងនឹងអាឡែហ្ស៊ីដូចជា Cetirizine (Zyrtec) និង Fexofenadine (Allegra), Selectively Antagonize Histamine H1 Receptors។ ថ្នាំទាំងអស់នេះអាចទិញបានដោយមិនបាច់មានវេជ្ជបញ្ចាទេ ប៉ុន្តែសុទ្ធតែធ្វើអោយឡើងទម្ងន់បានទាំងអស់ ព្រោះវាអាចបង្កើនចំណង់អាហារបាន។
ថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្ត
ថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តមួយចំនួនច្រើនតែមានទំនងទំនងនឹងការឡើងទម្ងន់ជាញឹកញាប់។ ឧទាហរណ៍ដូចជាថ្នាំស្ថិតក្នុងក្រុម Atypical Antipsychotics Olanzapine (Zyprexa) និង Risperidone (Risperdal)។ ថ្នាំ Clozapine (Clzaril) ដែលជាជំនាន់ចាស់មួយរបស់ក្រុម Atypical Antipsychotic ក៏មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើអោយឡើងទម្ងន់ដែរ។ ថ្នាំទាំងអស់នេះប្រហែលជាមានសកម្មភាព Antihistamin និងទប់ស្កាត់សារធាតុ Serotonin ដែលជាហេតុនាំអោយមានយន្តការឡើងទម្ងន់បាន។ ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញអោយដឹងថា អង់ស៊ីមមួយប្រភេទដែលមានឈ្មោះថា AMP-kinase ត្រូវបានកើនឡើងក្នុងខួរក្បាលពេលអ្នកជំងឺប្រើថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្ត។ AMP-Kinas អាចទប់ស្កាត់កន្លែងទទួល Histamine-1 របស់ខួរក្បាល ដែលជាហេតុនាំអោយចំណង់អាហារកើនឡើង និងឡើងទម្ងន់។
ថ្នាំបញ្ចុះសម្ពាធឈាមប្រភេទ Beta Blocker
ថ្នាំបញ្ចុះសម្ពាធឈាមប្រភេទនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាធ្វើអោយឡើងទម្ងន់។ ថ្នាំនេះមានដូចជា Metoprolol (Lopressor) និង Atenolol (Tenormin)។ ពពួកជំនាញថ្នាំ Beta Blockers ចាស់ៗជាច្រើនអាចធ្វើអោយអស់កម្លាំង ដែលជាហេតុធ្វើអោយអ្នកជំងឺឃ្លានខ្លាំង និងឡើងទម្ងន់។
ថ្នាំ Corticosteroid
ថ្នាំគ្រាប់ Corticosteroid (Glucocorticoids) ប្រហែលជាធ្វើអោយប្រឈមនឹងការធាត់ពេលប្រើក្នុងកម្រិតខ្ពស់ និងរយៈពេលយូរ។ ថ្នាំគ្រាប់ Corticosteroid ច្រើនតែត្រូវបានគ្រូពេទ្យប្រើលើសជំងឺហឺតធ្ងន់ធ្ងរ ឬជំងឺដែលមានការឈឺចាប់ខ្លាំងដូចជាការរលាកសន្លាក់ជាដើម។ ជាតិ Steroid អាចមានឥទ្ធិពលទៅលើអត្រានៃការរំលាយអាហារ និងនាំអោយចំណង់អាហារកើនឡើង និងញ៉ាំច្រើន។ ថ្នាំ Corticosteroids មានដូចជា Prednisone, Methylprednisolone និង Hydrocortisone។
ថ្នាំជំងឺទឹកនោមផ្អែម
ថ្នាំជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី២ដូចជា Glyburide (Diabeta) និង Glipizide (Glucotrol) ដែលជាថ្នាំស្ថិតក្នុងក្រុម Sulfonylurea សុទ្ធតែអាចធ្វើអោយឡើងទម្ងន់បានទាំងអស់។ ថ្នាំទាំងអស់នេះអាចបង្កើនការផលិតអាំងស៊ុយលីន ដែលអាចបញ្ចុះជាតិស្ករ និងបង្កើនការញ៉ាំអាហារបាន។ ការចាក់អាំងស៊ុយលីនក៏អាចធ្វើអោយឡើងទម្ងន់បានដែរ ដោយសារតែជាតិស្ករក្នុងឈាមថយចុះ ទើបភ្ញោចអោយញ៉ាំអាហារ។ ថ្នាំ Pioglitazone (Actos) និង Rosiglitazone (Avandia) ដែលស្ថិតក្នុងក្រុម Thiazolidediones ក៏អាចធ្វើអោយឡើងទម្ងន់ និងចាលជាតិទឹកក្នុងខ្លួនបានដែរ។ ថ្នាំ Metformin (Glucophage), Exenatide (Byetta) និង Sitagliptin (Januvia) ទំនងជាជួយអោយទម្ងន់នៅថេរ ឬជួយសម្រកទម្ងន់បានទៀត។
ថ្នាំប្រកាច់
ថ្នាំ Valproic Acid (Depakote, Depakene) ត្រូវបានគ្រូពេទ្យប្រើប្រាស់សម្រាប់ព្យាបាលជំងឺឆ្គួតជ្រូក (ប្រកាច់), ជំងឺម្តងសប្បាយម្តងកើតទុក្ខ និងបង្ការការឈឺក្បាលបែបប្រកាំង។ Valproic Acid ត្រូវបានគេយល់ថាធ្វើអោយចំណង់អាហារកើនឡើង និងអាចអោយឡើងទម្ងន់ចាប់ពី ៤,៥គីឡូក្រាមឡើងទៅ។ ថ្នាំ Lithium (Lithobid) ជាថ្នាំធ្វើអោយអារម្មណ៍ស្ងប់ស្ងាត់ ប៉ុន្តែឥទ្ធិពលរបស់វាក៏បណ្តាលអោយឡើងទម្ងន់ដែរ៕
0 comments:
Post a Comment